Φραγκόσυκο, ο νόστιμος θωρακισμένος καρπός

Φυτρώνει στα βράχια και στις πλαγιές. Ο καρπός του είναι πορτοκαλοκόκκινος και στέκεται περιμετρικά στην άκρη των φύλλων του κάκτου. Τα αγκάθια που περικλείουν τον καρπό του, μοιάζουν σαν τους φρουρούς που προστατεύουν έναν μικρό γλυκό και νόστιμο θησαυρό. Ευδοκιμεί στην πατρίδα μας, αλλά τα τελευταία χρόνια τον έχουμε λίγο παραμελημένο, σαν να είναι ένας καρπός θωρακισμένος και απρόσιτος, που έρχεται από το παρελθόν και τις μνήμες μας. Ο λόγος για το φραγκόσυκο. Ανοίγοντας κουβέντα με τον Ιδρυτή της εφημερίδας μας Χρήστο Χριστοδούλου, απλώνεται ένας «δρόμος» σ' αυτόν τον εύγευστο καρπό και στην ενδιαφέρουσα ιστορία του. Ας τον ακούσουμε: «Λέγεται πως η Αραπιά έβγαζε τα αραπόσυκα και από εκεί μας ήρθε το φρούτο αυτό. Οι Φράγκοι όμως είχαν καταλάβει την Αραπιά και έτσι το αραπόσυκο έφτασε να λέγεται φραγκόσυκο». Για να συνεχίσει με νοσταλγία: «Ξεχάστηκε αυτό το όμορφο πρωινό, τότε που πέρναγαν, πότε ο μπαρμπα-Δήμας, πότε ο μπαρμπα-Αντώνης, πότε ο Κιουράνης και οι νοικοκυρές έβγαιναν έξω, πότε με τη δραχμή ή με το δίδραχμο, για να γεμίσουν τις κατσαρόλες τους με καθαρισμένα φραγκόσυκα. Τρωγόντουσαν την ίδια εποχή με τα σύκα. Ο μπακάλης άλλωστε που τα πούλαγε, φώναζε: «Σύκα και αραπόσυκα». Θυμάμαι μάλιστα σαν τώρα, πως παίρναμε ένα κομμάτι ψωμί και με τρία φραγκόσυκα χορταίναμε». Όμως σήμερα τι γίνεται με το φραγκόσυκο; «Το φραγκόσυκο χάθηκε και ξεχάστηκε» θα μας πει, «γιατί δε βρέθηκαν άλλοι να το επαναφέρουν. Και μείναμε στο φραγκόσυκο που είναι πάνω από τον Παλαμιδά αλλά και σε όσα σημεία είχε φυτρώσει. Κάποτε όλα τα σπίτια που ήταν ψηλά στην Ύδρα, στην περιοχή της Κιάφας είχαν απαραιτήτως μέσα μια φραγκοσυκιά». Αναφέροντας μάλιστα τη σημασία των καρπών για εκείνη την εποχή επισημαίνει πως: «Η προσφορά τους ήταν τόσο μεγάλη που ο γνωστός Υδραίος Δημοσιογράφος Γιάννης Καραμήτσος είχε παροτρύνει όλους τους Υδραίους να φυτέψουν φραγκοσυκιές σε όλα τα μέρη του νησιού μας και να χρησιμοποιήσουν τους καρπούς, σαν κάποιο προϊόν που αποδίδει στον τόπο μας. Ακόμα όμως ο Γιάννης Καραμήτσος έλεγε πως μπορούν να φανούν σωτήριες για τις πυρκαγιές». Και συνεχίζει ο Χρήστος Χριστοδούλου λέγοντας πως: «Είναι ένα φρούτο που οι παλιότεροι θα το θυμούνται οπωσδήποτε όλα τα χρόνια, γιατί ήταν γλυκό, νόστιμο και ακίνδυνο. Ο μοναδικός κίνδυνος ήταν μ' έναν αεράκο να πέσουν πάνω μας αγκάθια χωρίς να τα πάρουμε είδηση και τότε λέγαμε, φωνάζοντας: «Γιόμισα αραπόσυκα!». «Θα ήταν παράλειψη μιλώντας για τους συμπαθείς αυτούς καρπούς, αν δεν αναφερόμουνα στην αγνή και ευγενική πρόθεση δυο αείμνηστων συμπατριωτών μας. Κάθε χρόνο λοιπόν έφτανε στο σπίτι μας ένας γεμάτος τενεκές με φραγκόσυκα από τη Γεωργία Γκιώνη, που τα είχε μαζέψει ο άντρας της ο Θανάσης. Οι πεντανόστιμοι αυτοί καρποί ας γίνουν μονοπάτι μνήμης και για άλλους ανθρώπους του τόπου μας, που τους μάζευαν και τους πρόσφεραν από καρδιάς». fonitisydras